Ta strona używa plików cookies.          Bezpieczeństwo w sieci AKCEPTUJĘ
header1
header2
header3
header4

Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji. 

 

Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego (Nowa Podstawa Programowa, 24 luty 2017)

I. Fizyczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole: 

1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności

higieniczne;

2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności

precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;

3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;

4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;

5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych,

naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne,

skoczne, z czworakowaniem, rzutne;

6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki,

materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;

7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów

jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio

ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania,

kreślenia i pierwszych prób pisania;

8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej

postawy ciała;

9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie

systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie. 

II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole: 1) rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem; 2) szanuje emocje swoje i innych osób; 

3) przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np.

w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci

i osób dorosłych;

4) przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka

form wyrazu;

5) rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe

lub krótsze;

6) rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że

odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;

7) szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje

własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;

8) zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do

podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją,

np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;

9) wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;

10) dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do

nich życzliwość i troskę;

11) dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji

estetycznej. 

III. Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1) przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych

osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;

2) odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej,

grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy

sportowej;

3) posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;

4) używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji

wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;

5) ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz

przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy

w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas

odpoczynku;

6) nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami

społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość

okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;

7) respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich

indywidualne potrzeby;

8) obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;

9) komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty

werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego

dziecka, grupy. 

IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim

otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu,

gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji

i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;

2) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim

otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie

zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie,

poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku

i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;

3) odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od

medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;

4) rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych

odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów

drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej

aktywności;

5) odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność

zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe,

recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;

6) wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa

je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym

doświadczeniom;

7) eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją

wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki,

porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np.

dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały,

muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki

z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy

w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi

środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub

rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci

w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości

narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia

Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu

słucha muzyki;

8) wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp.,

tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty

wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru,

wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów,

przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch

przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci

kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;

9) czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki

znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;

10) wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe

(godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte

w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje

się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;

11) wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy,

zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej

przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje

przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;

12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa

przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy

własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło,

kwadrat, trójkąt, prostokąt);

13) eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów,

wykorzystując np. dłoń, stopę, but;

14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby,

a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;

15) przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń

i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi

i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje

z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji

użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;

16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami

dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym

nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;

17) rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je,

rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;

18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz,

burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew,

zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku

przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;

19) podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek,

zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi,

korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;

20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia,

wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;

21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie;

uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych,

konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla

danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste

wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek

opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami,

ruchem, mimiką, gestami;

22) reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa

wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych 

czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie

ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych

np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty

narodowej lub etnicznej;

23) reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów

i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach:

powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens

krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem,

rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej –

kaszubskiej. 

 

Cele te są realizowane we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola. W każdym z obszarów Podstawy programowej podane są umiejętności i wiadomości, którymi powinny wykazywać się dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego.

Modelowy absolwent:

Aby osiągnąć cele wychowania przedszkolnego, należy wspomagać rozwój, wychowywać i kształcić dzieci w następujących obszarach:

1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się
z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;

2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;

3) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań;

4) wie, że nie należy chwalić się bogactwem i nie należy dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych;

5) umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje.

2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywaniu ładu i porządku.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby;

2) właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie;

3) samodzielnie korzysta z toalety;

4) samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież;

5) utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.

3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;

2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;

3) uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach;

4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach.

4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) przewiduje, w miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);

2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;

3) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.

5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia;

2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;

3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;

4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.

6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić;

2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu;

3) zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;

4) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości);

5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.

7. Wychowanie przez sztukę - dziecko widzem i aktorem.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie;

2) odgrywa role w zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami (np. maską).

8. Wychowanie przez sztukę - muzyka i śpiew, pląsy i taniec.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu;

2) dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je, pląsając lub tańcząc;

3) tworzy muzykę, korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), a także improwizuje ją ruchem;

4) w skupieniu słucha muzyki, w tym także muzyki poważnej.

9. Wychowanie przez sztukę - różne formy plastyczne.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami i dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu;

2) umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji i form konstrukcyjnych;

3) wykazuje zainteresowanie malarstwem, rzeźbą i architekturą (także architekturą zieleni i architekturą wnętrz).

10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa ("potrafię to zrobić") i odczuwa radość z wykonanej pracy;

2) używa właściwie prostych narzędzi podczas majsterkowania;

3) interesuje się urządzeniami technicznymi (np. używanymi w gospodarstwie domowym), próbuje rozumieć, jak one działają, i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z nich.

11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę;

2) wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np. że będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich możliwości.

12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie;

2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);

3) potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób człowiek może je chronić i pomóc im, np. przetrwać zimę.

13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego;

2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych;

3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi;

4) rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów;

5) wie, na czym polega pomiar długości, i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą;

6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki;

2) potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;

3) dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania;

4) interesuje się czytaniem i pisaniem; jest gotowe do nauki czytania i pisania;

5) słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami;

6) układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby; wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;

7) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu.

15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:

1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują;

2) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjanta, strażaka;

3) wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa;

4) nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii Europejskiej;

5) wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa.